بازاریابی دیجیتال (دیجیتال مارکتینگ) چیست؟

بازاریابی دیجیتال (دیجیتال مارکتینگ) چیست و چرا اهمیت دارد؟ با نفوذی که اکنون اینترنت دارد، شاید باور کردن این که تعداد کاربران اینترنت هر روز بیشتر می‌شود، دشوار باشد. براساس مطالعات مرکز پژوهشی Pew در سه سال گذشته استفاده مرتب از اینترنت در میان بزرگسالان پنج درصد رشد داشته است و این موضوع رفتار خرید مشتریان را نیز با خود تغییر داده است. این بدان معنی است که بازاریابی سنتی دیگر به اندازه‌ی گذشته کارآمد نخواهد بود.

مارکتینگ همواره به این مسئله می‌پردازد که چگونه در زمان و مکان مناسب با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنیم. در دنیای امروز این موضوع به این معنی است که شما باید در جایی که مخاطبان زمان زیادی در آن صرف می‌کنند (یعنی اینترنت) به سراغ آن‌ها بروید. بازاریابی دیجیتال به هر شکلی از بازاریابی اشاره دارد که در فضای اینترنت انجام می‌شود.

بازاریابی درونگرا (Inbound Marketing) موضوعی است که اکنون توجه زیادی را به خود جلب کرده و به عنوان روشی کارآمد برای جذب، جلب تعامل و سرگرم کردن مشتریان در فضای آنلاین شناخته می‌شود. با وجود جذابیت‌های بازاریابی دیجیتال، سوالات زیادی در مورد نحوه کارکرد روش‌های مربوط به آن وجود دارند. مدیران بسیاری درگیر جزئیات انتقال بودجه‌ی بازاریابی خود از فضای آفلاین به فضای آنلاین هستند. وجود چنین دغدغه‌هایی سبب شد که این متن برای پاسخ به سوالات فعالان حوزه بازاریابی آماده شود. در ادامه به پاسخ سوالاتی می‌پردازیم که ذهن افراد زیادی را به خود درگیر کرده‌اند.

بازاریابی دیجیتال چیست؟

اکنون می‌خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که امروز بازاریابی دیجیتال به چه شکلی تعریف می‌شود؟ بازاریابی دیجیتال (دیجیتال مارکتینگ) شامل تمامی فعالیت‌های بازاریابی‌ای می‌شود که از دستگاه‌های الکترونیک و یا بستر اینترنت استفاده می‌کنند. در این سبک از بازاریابی، کسب‌وکارها از کانال‌های دیجیتال نظیر موتورهای جستجو، شبکه‌های اجتماعی، ایمیل و وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های دیگر برای برقراری ارتباط با مشتریان فعلی و آتی خود استفاده می‌کنند.

بازاریابانی که در حوزه بازاریابی درونگرا فعالیت می‌کنند ممکن است بگویند این شکل بازاریابی و بازاریابی دیجیتال با تقریب خوبی یکسان هستند، با این حال تفاوت‌های کوچکی میان این دو اصطلاح وجود دارد. در ادامه به بعضی از این تفاوت‌های کوچک پرداخته می‌شود.

نقش بازاریابی دیجیتال (دیجیتال مارکتینگ) برای شرکت‌ها به چه صورت است؟

به طور کلی بازاریابی سنتی به صورت تبلیغات چاپی، ارتباطات تلفنی یا بازاریابی در فضاهای فیزیکی تعریف می‌شود، در نقطه‌ی مقابل بازاریابی دیجیتال به صورت اینترنتی و الکترونیک رخ می‌دهد. این پدیده گزینه‌های زیادی را در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهد و به آن‌ها اجازه می‌دهد از بسترهایی نظیر ایمیل، ویدئو، شبکه‌های اجتماعی یا فرصت‌های بازاریابی مبتنی بر وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های موبایلی استفاده کنند.

در جهان امروز، بازاریابی دیجیتال برای رقابت کسب‌وکارها و افزایش آگاهی از برند حیاتی محسوب می‌شود. اکنون به نظر می‌رسد تمامی برندها از وب‌سایت استفاده می‌کنند و اگر چنین کاری نکنند، حضور جدی در شبکه‌های اجتماعی دارند و یا با کمک استراتژی‌های تبلیغات دیجیتال در چنین فضاهایی حاضر می‌شوند.

محتوا و دیجیتال مارکتینگ به شکلی گسترش یافته‌اند که مشتریان برای ایجاد شناخت از برندها حتما به سراغ فضای دیجیتال می‌روند. به عبارت دیگر، برای این که یک کسب‌وکار بتواند رقابتی باقی بماند، باید بتواند دست کم بعضی از جنبه‌های بازاریابی دیجیتال را در خود ایجاد و از آن‌ها استفاده کند.

به دلیل تنوع روش‌های بازاریابی دیجیتال و استراتژی‌های مربوط به آن، دیجیتال مارکتینگ فضایی است که اجازه خلاقیت زیادی به افراد می‌دهد، همچنین به افراد این امکان را می‌دهد که با یک بودجه‌ی مشخص، از روش‌های بازاریابی مختلفی برای کار خود استفاده کنند.

در بازاریابی دیجیتال، مدیران قادرند از ابزارهایی نظیر داشبوردهای تحلیل برای نظارت بر موفقیت و نرخ بازگشت سرمایه‌ی کمپین‌های خود استفاده کنند، این موضوع یکی از تفاوت‌های عمده‌ای است که دیجیتال مارکتینگ با روش‌های سنتی تبلیغات نظیر بیلبورد یا تبلیغات چاپی دارد. در ادامه با جزئیات بیشتری به صحبت در مورد روش‌های بازاریابی دیجیتال می‌پردازیم.

انواع روش های بازاریابی دیجیتال

• بهینه‌سازی موتورهای جستجو یا سئو
• بازاریابی محتوا
• بازاریابی شبکه‌های اجتماعی
• تبلیغات دیجیتال
• بازاریابی افیلیت یا همکاری در فروش (Affiliate Marketing)
• تبلیغات همسان (Native)
• اتوماسیون بازاریابی
• بازاریابی ایمیلی
• مدیریت روابط عمومی آنلاین
• بازاریابی درونگرا
• تبلیغات و محتوای اسپانسری

در ادامه به طور خلاصه به بعضی از رایج‌ترین تاکتیک‌ها و کانال‌های بازاریابی دیجیتال می‌پردازیم.

بهینه‌سازی موتورهای جستجو (سئو)

سئو به فرآیند بهینه‌سازی وب‌سایت برای رتبه‌بندی بهتر در نتایج موتورهای جستجو گفته می‌شود. این روش میزان ترافیک ارگانیک (رایگان) وب‌سایت را افزایش می‌دهد. کانال‌هایی که تحت تاثیر سئو قرار می‌گیرند، مواردی نظیر وب‌سایت، وبلاگ و اینفوگرافی‌ها هستند. در حال حاضر می‌توان به چند روش به سراغ سئو رفت، تا بدین ترتیب ترافیک باکیفیت برای وب‌سایت خود به وجود آورد. این روش‌ها عبارتند از:

• سئوی آن پیج (On page): در این نوع از سئو، تمرکز بر روی تمامی محتواهایی قرار می‌گیرد که در یک صفحه‌ی مشخص (با کلمات کلیدی مشخص) قرار دارند. با بررسی کلمات کلیدی از نظر میزان جستجو و هدف جستجوکننده، می‌توانید به ایجاد پاسخی برای مخاطبان خود بپردازید و بدین ترتیب در صفحات نتایج جستجوی این سوالات، در جایگاه بالاتری نشان داده شوید.

• سئوی آف پیج (Off page): در این نوع از سئو، در زمان بهینه‌سازی وب‌سایت، بیشتر تمرکز بر فعالیت‌هایی است که خارج از صفحه‌ی وب‌سایت شما انجام می‌شود. در این روش بررسی می‌شود که چه فعالیت‌هایی خارج از وب‌سایت مجموعه می‌تواند بر رتبه‌بندی وب‌سایت تاثیر بگذارد. پاسخ این سوال، لینک‌های درونگرا، یا همان بک‌لینک‌ها هستند. تعداد سایت‌هایی که به شما لینک می‌دهند و اعتباری که این سایت‌ها دارند بر رتبه‌بندی سایت شما از دیدگاه کلمات کلیدی مهم تاثیر می‌گذارند. با شبکه‌سازی با سایت‌های دیگر، نوشتن پست‌های مهمان در این وب‌سایت‌ها (و لینک دادن به وب‌سایت خود) و ایجاد توجه بیرونی، شما می‌توانید بک‌لینک‌های مورد نیاز خود را به‌دست آورید تا بدین ترتیب در صفحات بااهمیت جستجو در جایگاه بالاتری دیده شوید.

• سئوی فنی (تکنیکال): این نوع از سئو، تمرکز خود را بر لایه‌ی فنی وب‌سایت شما قرار می‌دهد و به نحوه‌ی کدنویسی صفحات توجه می‌کند. فشرده‌سازی تصاویر، ساختارمند بودن اطلاعات و بهینه‌سازی فایل‌های CSS همگی از اقداماتی هستند که در سئوی فنی یا تکنیکال انجام می‌شوند و می‌توانند سرعت بارگذاری وب‌سایت شما را بهبود دهند. همچنین موضوع دیگری که در سئوی تکنیکال اهمیت دارد، سازگاری وب‌سایت با گوشی‌های تلفن همراه است. بهینه‌سازی وب‌سایت از نظر این جزئیات یکی از عوامل اثرگذار در رتبه‌بندی نمایش در موتورهای جستجو است.

بازاریابی محتوا

این اصطلاح به خلق و توسعه‌ی دارایی‌های محتوایی با هدف ایجاد آگاهی از برند، رشد ترافیک، ایجاد فروش و دست‌یابی به مشتریان اشاره دارد. کانال‌هایی که می‌توانند تاثیر زیادی در استراتژی بازاریابی محتوایی شما داشته باشند، عبارتند از:

• پست‌های وبلاگ: نوشتن و منتشر کردن مقالات در وبلاگ سازمان به شما کمک می‌کند تخصص خود در صنعت را نشان دهید و بدین ترتیب برای کسب‌وکار خود ترافیک جستجوی ارگانیک ایجاد کنید. این موضوع در نهایت سبب ایجاد فرصت‌های بیشتری برای تبدیل بازدیدکننده‌های وب‌سایت به سرنخ‌های فروش می‌شود.

• کتاب الکترونیکی (ایبوک‌ها) و دستورالعمل‌ها: ایبوک‌ها، دستورالعمل‌ها و محتواهای طولانی مشابه به ایجاد آگاهی بیشتر در بازدیدکننده‌های وب‌سایت‌ها کمک می‌کنند. این اطلاعات فرصت دریافت اطلاعات تماس مشتری و ایجاد سرنخ‌های فروش و هدایت مشتریان به مسیر خرید را امکان‌پذیر می‌کنند.

• اینفوگرافی‌ها: در بعضی موارد، خوانندگان از شما می‌خواهند به نمایش بصری اطلاعات مورد نیاز آن‌ها بپردازید. اینفوگرافی‌ها شکلی از محتوا هستند که به بازدیدکننده‌ها دیدی بصری از مفهومی که می‌خواهند یاد بگیرند را می‌دهد.

بازاریابی شبکه‌های اجتماعی

این روش بازاریابی دیجیتال به ترویج برند و محتوای آن در کانال‌های شبکه‌های اجتماعی برای بهبود آگاهی از برند، افزایش ترافیک و خلق سرنخ‌های فروش برای کسب‌وکار کمک می‌کند. شبکه‌های اجتماعی مختلفی وجود دارند که بسته به نوع کسب‌وکار قابل استفاده هستند:

• فیسبوک
• توئیتر
• لینکدین
• اینستاگرام
• تلگرام
• توئیتچ
• ·         …

اگر آشنایی کافی با پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی ندارید، می‌توانید از اپلیکیشن‌های مدیریت محتوا در این بسترها استفاده کنید. با این روش شما می‌توانید به سادگی به برنامه‌ریزی محتوا در کانال‌های مختلف بپردازید و اطلاعات تحلیلی را به صورت متمرکز از یک بستر مورد بررسی قرار دهید.

تبلیغات دیجیتال

تبلیغات دیجیتال روشی برای خلق ترافیک وب‌سایت است که با پرداخت پول به ازای هر نمایش یا کلیک در کانال‌های رسانه‌ای عمل می‌کند. یکی از رایج‌ترین انواع تبلیغات دیجیتال استفاده از تبلیغات گوگل ادوردز است. این روش به شما اجازه می‌دهد که به پرداخت هزینه برای جایگاه بالایی در نتایج جستجوی گوگل به ازای هر کلیک بر روی لینک بپردازید. کانال‌های دیجیتال مارکتینگ دیگری نیز وجود دارند که شما از طریق آن‌ها می‌توانید به تبلیغات دیجیتال بپردازید:

• پلتفرم‌های مدیریت تقاضای نمایش تبلیغات (DSP). این پلتفرم‌ها به شما این امکان را می‌دهند که به تعریف کاربران بیننده‌ی تبلیغات خود بر اساس معیارهای مختلف بپردازید و به ازای هر نمایش یا هر کلیک هزینه پرداخت کنید. معیارهایی نظیر موقعیت جغرافیایی، جنیست، سن، مرورگر، سیستم عامل، نوع دستگاه و موارد دیگر به مدیران بازاریابی کمک می‌کنند مخاطبان خود را در این سیستم‌ها هدف‌گیری نمایند.

• تبلیغات اسپانسری در شبکه‌های اجتماعی نظیر فیسبوک، اینستاگرام و توئیتر. در این شبکه‌های اجتماعی می‌توانید به پرداخت هزینه برای شخصی‌سازی ویدئوها، تصاویر یا اسلایدها بپردازید. در فیسبوک، تبلیغ شما در فید خبری افرادی نمایش داده می‌شود که مخاطبان احتمالی کسب‌وکار شما هستند. در تبلیغات اسپانسر اینستاگرام نیز شما می‌توانید با پرداخت هزینه مجموعه‌ای از پست‌ها یا پروفایل‌ها را در فید مخاطبان مشخصی نمایش دهید و از این طریق به اهدافی نظیر ترافیک وب‌سایت، فالوورهای بیشتر، تعامل با مشتریان یا دانلود اپ دست پیدا کنید.

• پیام‌های اسپانسر شده در لینکدین. در این جا کاربران می‌توانند به ارسال پیام‌های مستقیم به کاربران لینکدین در صنعت یا زمینه مشخصی بپردازند.

بازاریابی افیلیت یا همکاری در فروش (Affiliate Marketing)

در این روش دیجیتال مارکتینگ از انواع تبلیغات نتیجه‌گرا استفاده می‌شود. در این‌جا تبلیغ‌کننده به تعیین کمیسیون مشخصی برای فروش محصولات یا خدمات خود به واسطه‌ی تبلیغات می‌پردازد. کانال‌های بازاریابی افیلیت عبارتند از:

• میزبانی از تبلیغات ویدئویی به وسیله برنامه‌های مشارکت یوتیوب
• ارسال لینک‌های افیلیت از طریق حساب‌های شبکه‌های اجتماعی
• پیش‌بینی روش‌هایی برای پرداخت پورسانت به کاربرانی که به معرفی مشتریان می‌پردازند.

تبلیغات همسان (Native)

تبلیغات همسان تبلیغاتی است که در وهله‌ی اول محتوامحتور است و در پلتفرم‌ها در کنار محتوای اصلی و غیرتبلیغاتی قرار می‌گیرد. تبلیغات همسان در سایت‌های محتوایی نمونه‌های جالبی از تبلیغات همسان هستند. در بعضی دسته‌بندی‌های بازاریابی دیجیتال، تبلیغات شبکه‌های اجتماعی نیز به عنوان تبلیغات همسان در نظر گرفته می‌شوند.

اتوماسیون بازاریابی

اتوماسیون بازاریابی (Marketing Automation) به نرم‌افزارهایی اشاره می‌کند که بخشی از عملیات پایه‌ی بازاریابی شما را انجام می‌دهند. بسیاری از واحدهای بازاریابی وظایف تکرارشونده‌ی خودکاری دارند که در گذشته به صورت دستی انجام می‌شده‌اند:

• خبرنامه‌های ایمیلی: اتوماسیون ایمیل به کسب‌وکار اجازه می‌دهد به صورت خودکار به ارسال ایمیل به افراد بپردازد و در عین حال فهرست افراد دریافت‌کننده‌ی ایمیل متناسب با موضوع تغییر کند، به طوری که خبرنامه تنها برای افرادی ارسال شود که علاقمند به دیدن این اطلاعات هستند.

• ابزارهای برنامه‌ریزی پست‌ها در شبکه‌های اجتماعی: اگر می‌خواهید حضور کسب‌وکار خود در شبکه‌های اجتماعی را گسترش دهید، نیاز به ارسال پست به شکلی مستمر خواهید داشت. پست‌گذاری به صورت دستی کار طاقت‌فرسایی محسوب می‌شود و استفاده از ابزارهای برنامه‌ریزی پست، به ارسال پست‌ها نظم می‌دهد. همچنین ارسال پست با ابزارهای برنامه‌ریزی به شما امکان می‌دهد تمرکز خود را بر روی استراتژی محتوا حفظ کنید.

• ابزارهای خلق لید فروش (سرنخ فروش): خلق سرنخ‌های فروش و تبدیل این سرنخ‌ها به مشتریان کار زمان‌بری محسوب می‌شود. شما می‌توانید با ارسال محتوا و ایمیل‌های ویژه برای مخاطبان بالقوه‌ای که احتمالا با موضوع آن مرتبط هستند، به ایجاد سرنخ‌های فروش بپردازید.

• گزارش‌دهی و رهگیری کمپین: کمپین‌های بازاریابی می‌توانند شامل افراد، ایمیل‌ها، محتوا، صفحات، تماس‌های تلفنی و مسائل مختلفی باشند. اتوماسیون بازاریابی می‌تواند به شما کمک کند که به همه چیزهایی که با آن‌ها کار می‌کنید نظم دهید و سپس به دنبال کردن عملکرد کمپین بر اساس پیشرفت تمامی این بخش‌ها در گذر زمان بپردازید.

بازاریابی ایمیلی

شرکت‌ها از بازاریابی ایمیلی به عنوان روشی برای ارتباط با مخاطبان خود استفاده می‌کنند. ایمیل در اغلب موارد برای ارائه‌ی محتوا، اعلام تخفیف‌ها و رخدادها و هدایت افراد به سمت وب‌سایت کسب وکار استفاده می‌شوند. شما می‌توانید در کمپین‌های خود انواع متفاوتی از ایمیل‌ها را ارسال کنید:

• خبرنامه‌های عضویت در وبلاگ
• ایمیل‌های پیگیری برای کسانی که اقدامی انجام داده‌اند
• ایمیل‌های خوشامدگویی
• تخفیف‌های ویژه برای اعضای برنامه‌های وفاداری
• نکات یا توضیحاتی برای جلب مشتری

مدیریت روابط عمومی آنلاین

مدیریت روابط عمومی آنلاین به کلیه اقداماتی اشاره دارد که برای مدیریت ارتباطات آنلاین به‌دست‌آمده از طریق نشر دیجیتال، وبلاگ‌ها و سایت‌های محتوایی دیگر انجام می‌شوند. روابط عمومی آنلاین شباهت زیادی با شکل سنتی روابط عمومی دارد، اما در فضای آنلاین پیگیری می‌شود. کانال‌هایی که شما می‌توانید از آن‌ها برای اقدامات روابط عمومی خود استفاده کنید شامل موارد زیر هستند:

• ارتباط با خبرنگاران از طریق شبکه‌های اجتماعی: کسب‌وکارها می‌توانند از طریق شبکه‌های اجتماعی نظیر توئیتر با خبرنگاران ارتباط برقرار کنند و روابط خود با رسانه‌های خبری را بهبود دهند و بدین طریق به ایجاد فرصت‌های رسانه‌ای برای شرکت خود بپردازند.

• تعامل با نقد و بررسی‌ها و نظرات آنلاینی که در مورد شرکت شما صورت گرفته‌اند: زمانی که افراد به بررسی شرکت یا محصولاتش در فضای آنلاین می‌پردازند، این موضوع به موفقیت رسانه‌ای شرکت کمک می‌کند. در نقطه مقابل، تعامل با نظرات مخاطبان به شما فرصت ایجاد تصویری انسانی و ارائه پیامی قدرتمند را که از شهرت شما محافظت می‌کند می‌دهد.

بازاریابی درونگرا

بازاریابی درونگرا به استفاده از روش‌های بازاریابی‌ای اشاره دارد که مدیران بازاریابی با کمک آن‌ها به جذب، تعامل و سرگرم کردن مشتری در هر مرحله از مسیر سفر مشتری خود می‌پردازند. شما می‌توانید از هر تاکتیک بازاریابی دیجیتال که در بالا فهرست شده است استفاده کنید و از طریق آن‌ها تجربه مناسبی برای مشتریان خود ایجاد کنید. در این جا به بعضی از مثال‌های بازاریابی درونگرا در مقابل بازاریابی سنتی اشاره شده است:

• استفاده از وبلاگ در مقابل استفاده از تبلیغات پاپ آپ
• بازاریابی ویدئویی در مقابل تبلیغات تجاری
• خبرنامه‌های ایمیلی در برابر ارسال ایمیل‌های مزاحم (اسپم)

استفاده از رپورتاژ محتوا یا اسپانسر شدن

با استفاده از رپورتاژ محتوا، برندها می‌توانند با پرداخت پول به شرکت‌ها یا اشخاص، به تبلیغ و خلق محتوایی بپردازند که به نحوی برند یا خدمات آن‌ها را ترویج می‌کند. یکی از روش‌های معمول اسپانسر شدن، اینفلوئنسر مارکتینگ است. با ایجاد محتوای اختصاصی، برندها می‌توانند اینفلوئنسرها را در تبلیغات خود به کار گیرند و از آن‌ها به عنوان رسانه‌ای برای انتشار پست‌ها یا ویدئوهای خود در شبکه‌های اجتماعی استفاده کنند. نوع دیگری از رپورتاژ محتوا، انتشار پست‌ها یا مقالاتی درباره‌ی شما توسط سایت‌های دیگر برای برجسته کردن خدمات یا برند شماست.

بازاریابی درونگرا در برابر بازاریابی دیجیتال: به کدام نیاز داریم؟

در ظاهر، این دو مفهوم یکسان به نظر می‌رسند: هر دو به صورت آنلاین پیگیری می‌شوند و هر دو به تولید محتوای دیجیتال برای مشتریان می‌پردازند. بنابراین اکنون باید به این موضوع پرداخت، تفاوت این دو مفهوم بازاریابی چیست؟

اصطلاح بازاریابی دیجیتال تفاوتی میان بازاریابی کششی (Pull) و بازاریابی فشاری (Push) قائل نمی‌شود (یا چیزی که ما در این مقاله به آنها درونگرا و برونگرا می‌گوییم). هر دو نوع بازاریابی ذکر شده در زیر چتر دیجیتال مارکتینگ هستند.

تاکتیک‌های بازاریابی برونگرا با هدف نمایش مستقیم پیام به بیشترین تعداد افراد ممکن در فضای آنلاین پیگیری می‌شود، فارغ از این که این پیام با علایق و نیازهای مخاطبان مربوط باشد یا آن‌ها تمایلی به دیدن آن داشته باشند. برای مثال، تبلیغات بنری پرزرق‌وبرق که در بالای بسیاری از وب‌سایت‌ها دیده می‌شوند با هدف فروش محصولات یا تبلیغ به همه افراد ساخته می‌شوند، این نوع تبلیغات فرقی میان افراد قائل نمی‌شود و برای کسانی که تمایل به دیدن این تبلیغات ندارند هم نمایش داده می‌شوند.

از طرف دیگر، دیجیتال مارکترهایی که از تاکتیک‌های درونگرای دیجیتال استفاده می‌کنند، از محتوای آنلاین برای جذب مخاطبان به صفحات وب خود استفاده می‌کنند و تلاش می‌کنند این عمل را با فراهم کردن اطلاعات و محتوای مفید برای مخاطب، صورت دهند. یکی از ساده‌ترین و قدرتمندترین دارایی‌های دیجیتال مارکتینگ درونگرا، وبلاگ‌ها هستند، ابزارهایی که به وب‌سایت سازمان فرصت سرمایه‌گذاری بر کلیدواژه‌هایی را می‌دهند که مشتریان در جستجوی آن‌ها هستند.

در نهایت، بازاریابی درونگرا روشی است که از دارایی‌های بازاریابی دیجیتال برای جذب، تعامل و سرگرم کردن مشتریان آنلاین استفاده می‌کند. در مقابل دیجیتال مارکتینگ هر نوع از تاکتیک‌های بازاریابی آنلاین را در بر می‌گیرد، فارغ از این که این راهکار‌ها درونگرا یا برونگرا باشند.

لینک مطلب مرجع: https://blog.hubspot.com/marketing/what-is-digital-marketing