پلتفرم خلاقیت گوگل با نام کریتابیلیتی، موفق به کسب جایزهی بزرگ طراحی در جشنواره شیرهای کن شد. این پلتفرم مجموعهای از ابزارهای متن باز است که خلاقیت را برای همهی افراد تسهیل میکنند، افرادی که پیش از این به دلایل مختلفی نادیده گرفته شدهاند. این ابزارها به حدی خلاقانه و چشمگیر بودهاند که موفق به کسب جایزهی بزرگ بخش طراحی جشنواره شیرهای کن شدهاند.
آزمایشگاه خلاقیت گوگل در واقع با پروژه کریتابیلیتی، مأموریت ذاتی خود را به انجام رسانده است. این مجموعه راهحلهای جدیدی را برای افراد خلاق درگیر با ناتوانیهای جسمی فراهم کرده است تا این افراد نیز بتوانند به خلق هنر، موسیقی و طراحی با کمک حرکات بدن، جابهجایی و دستورات صوتی بپردازند.
پروژه کریتابیلیتی به چه شکلی عمل میکند؟
پژوهشگران حوزه دسترسی، نوآورانی که خود معلولیت دارند و گوگل در کنار هم به ایجاد پروژهای برای تسهیل خلاقیت پرداختند. این پروژه، کریتابیلیتی (Creatability) نام گرفت. کریتابیلیتی تلاش میکند ابزارهای خلق آثار هنری را در اختیار همه افراد قرار دهد. در واقع محرومیتهای ناشی از معلولیت را برای افراد معلول از بین ببرد.
گوگل این بستر را به صورت مجموعهای از آزمایشها تعریف میکند، که در همکاری با افراد خلاق و پژوهشگران جامعه دسترسی برای معلولان ساخته شدهاند. این مجموعه به ایجاد راهحلهایی میپردازد که ابزارهای خلق آثار هنری (نقاشی، موسیقی و غیره) با استفاده از وب و هوش مصنوعی به شکل بهتری در اختیار همه افراد قرار گیرند.
پژوهشگران حوزه دسترسی (Accessibility Researchers) چه کسانی هستند؟
پژوهشگران حوزه دسترسی معمولا به افرادی گفته میشود که تمرکز اصلی کار خود را بر ایجاد دسترسی برابر برای همه افراد، خصوصا افراد معلول یا سالخورده قرار دادهاند. این افراد در حوزههای مختلفی نظیر طراحی صنعتی، معماری و برنامهنویسی فعالیت میکنند و هدف از فعالیتهای آنها پیشبینی تاکتیکهایی برای کمک به طراحی برای تمامی کاربران و همه سطوح توانمندیها است.
این گروه از پژوهشگران در کنار متخصصان گوگل موفق به معرفی ابزارهای جدیدی برای افراد معلول در پروژه کریتابیلیتی شدهاند.
این ابزارها چه تأثیری بر زندگی افراد آسیبدیده دارند؟
برای مثال فردی را که به تازگی ناشنوا شده است در نظر بگیرید، این فرد ممکن است مانند بتهوون علاقه و استعداد زیادی در موسیقی داشته باشد، ولی از دست رفتن شنوایی به دلیل بیماری یا مسائل ارثی باعث میشود نتواند مانند دیگران به کلاسهای موسیقی برود و از لذت خلق آثار هنری برای دیگران بهرهمند شود. این فرد در صورت تمایل به خلق موسیقی دچار مشکل میشود.
چنین فردی صدا را به خوبی دیگران متوجه نمیشود و ابزارهایی برای خلق آثار صوتی از جانب این فرد وجود ندارند. اما، به این فکر کنید که به چه صورتی میتوان به فرد ناشنوا در خلق موسیقی کمک کرد؟ برای خلق موسیقی، فرد ناشنوا میتواند واکنشهای صوتی ای را که دریافت میکند به صورت تصویر مشاهده کند یا با کمک ویبره، آثار صوتی خود را لمس کند.
مجموعه کریتابلیتی تلاش کرده است با در نظر گرفتن چنین راهحلهایی، ابزارهایی جدید را در اختیار این افراد قرار دهد. در واقع آزمایشگاه خلاقیت گوگل به ایجاد پاسخ به نیازهایی پرداخته است که پیش از این از جانب دیگران مورد توجه قرار نگرفتهاند. در میان این ابزارها میتوان به کیبوردی (ارگ) اشاره کرد که میتواند با صورت، بدن، ماوس و صفحه کلید نواخته شود، یا برنامه نقاشیای که میتواند با صدا و تصویر عمل کند، همچنین نرمافزاری برای تبدیل کلمات به ملودی.
دلایل موفقیت کمپین
حال میخواهیم به دلایلی بپردازیم که این کمپین تبلیغاتی به واسطهی آنها موفق به کسب جایزه بزرگ بخش طراحی جشنواره شیرهای کن شده است. کمپین کریتابیلیتی گوگل از چند نظر لایق کسب این جایزه است:
- در خلق این محصول نوآوری زیادی به کار رفته است. راهحلهایی جدید و فوقالعاده برای گروههای نادیده گرفته شده از افراد ایجاد شدهاند.
- این محصول فضای کسبوکار جدیدی در ارتباط با جامعه مورد غفلت افراد کمتوان فراهم میکند.
- این محصول تاثیر واقعی بر جوامع دارد، مفهوم محصول بسیار جدی است و کار مربوط به آن به شکلی عالی انجام گرفته است.
- نکته دیگری که در مورد پلتفرم کریتابیلیتی گوگل اهمیت دارد، مقیاسپذیری و دسترسی به آن در نقاط مختلف جهان است.
- این نکته نیز اهمیت دارد که گوگل این محصول را به صورت یک بستر متن باز عرضه کرده است. همه چیز به صورت شفاف در اختیار افراد قرار گرفته است. اکنون همه جهان میتوانند در فرآیند خلق آثار هنری شرکت کنند و از بستر متن باز پروژه کریتابیلیتی برای پروژههای جدید و مشابه خود استفاده کنند.
این محصول ابزارهای جدیدی را آماده کرده است، ابزارهایی که پیش از این در اختیار افراد خلاق نبودهاند. افراد کاملا سالم زمانی که به سر کار میروند از لپتاپهای خود استفاده میکنند، اما اگر نتوانید از لپتاپ استفاده کنید، شما بیرون از دنیای خلاقیت قرار میگیرید. منطق اصلی این جایزه نیز همین است. گوگل با پلتفرم کریتابیلیتی، درهای جهان خلاقیت را برای افراد بیشتری باز کرده است.
ایجاد دسترسی برابر برای همه، یکی از موضوعات اصلی است که در این جشنواره مورد توجه قرار گرفته است. دستههای مایکروسافت نیز برای این جایزه در نظر گرفته شدند و در بخشهای دیگر موفق به کسب جایزه شدند. مجموعه شیرهای کن از این اقدام گوگل با تخصیص جایزه بزرگ بخش طراحی پشتیبانی میکند.
شما چه راهکارهایی در دنیای واقعی و یا فضای مجازی برای توانمندسازی معلولان مشاهده کردهاید؟ به نظر شما این اقدامات چه اهمیتی دارند؟